facebook

Telefon:

48 668 883 020

Wypełnij formularz

Aktualności

Zwolnienie od kosztów sądowych

Zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym

Niezależnie od powyższego, strona może złożyć do sądu wniosek i domagać się zwolnienia od kosztów, jeżeli spełni określone ustawą przesłanki. Zgodnie z art. 102 ustawy, zwolnienia od kosztów może domagać się osoba fizyczna, jeżeli złoży oświadczenie, z którego wynika, że nie jest w stanie ich ponieść bez uszczerbku utrzymania dla siebie i rodziny. Niemożność poniesienia kosztów, w całości lub w części, musi mieć charakter obiektywny, na który strona nie ma realnego wpływu. Jeżeli więc np. strona zdolna do pracy nie wykorzystuje lub ogranicza swoje możliwości zarobkowe w sposób nieuzasadniony albo fikcyjnie pozbywa się majątku, nie spełnia warunków uzasadniających zwolnienie od kosztów.Ponadto, sądy stoją na stanowisku, że strona przygotowująca się do procesu sądowego powinna być świadoma wydatków związanych z tym przedsięwzięciem, stąd powinna się do niego przygotować przez poczynienie oszczędności i ograniczenie innych wydatków, które nie są niezbędne.

Do wniosku o zwolnienie należy dołączyć oświadczenie obejmujące szczegółowe dane o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby ubiegającej się o zwolnienie od kosztów. Oświadczenie sporządza się według ustalonego wzoru. Jest nim obecnie załącznik do rozporządzenia Ministra Sprawiedliwości z dnia 31 stycznia 2006 r. w sprawie określenia wzoru oświadczenia o stanie rodzinnym, majątku, dochodach i źródłach utrzymania osoby fizycznej ubiegającej się o zwolnienie od kosztów sądowych w postępowaniu cywilnym (Dz. U. Nr 27, poz. 200). Jeżeli oświadczenie nie zostało złożone albo nie zawiera wszystkich wymaganych danych, sąd wzywa stronę do uzupełnienia braków formalnych w terminie tygodniowym, pod rygorem zwrotu wniosku.

Sąd może zwolnić od kosztów również osobę prawną lub jednostkę organizacyjną niebędącą osobą prawną, której ustawa przyznaje zdolność prawną, jeśli wykaże, że nie ma dostatecznych środków na ich uiszczenie. Powyższy warunek należy rozumieć jako obowiązek wykazania trwałej niemożności uzyskania środków na uiszczenie kosztów sądowych. Sądy podkreślają również, że w procedurze planowania wydatków związanych z działalnością gospodarczą podmioty prowadzące tę działalność, przewidując realizację swoich praw przed sądem, powinny uwzględniać także konieczność posiadania środków na prowadzenie procesu sądowego. Planowanie wydatków bez uwzględnienia zasady, o której wspomniano wyżej, jest naruszeniem równoważności w traktowaniu swoich powinności finansowych, zaś strona, która realizuje swoje zobowiązania w taki sposób, że wyzbywa się zdolności do zapłaty kosztów sądowych - preferencyjnie traktując inne zobowiązania - nie może prawnie skutecznie podnieść zarzutu, iż odmowa zwolnienia jej od kosztów sądowych jest ograniczeniem dostępności do realizacji jej praw przed sądami.

Wniosek o zwolnienie od kosztów należy złożyć na piśmie, bądź ustnie do protokołu w sądzie, w którym sprawa ma być wytoczona lub już się toczy. Strona w całości zwolniona od kosztów sądowych nie uiszcza opłat sądowych i nie ponosi wydatków, które obciążają tymczasowo Skarb Państwa. Sąd może także zwolnić stronę od kosztów częściowo. Częściowe zwolnienie może polegać na zwolnieniu od poniesienia ułamkowej lub procentowej części kosztów, określonej kwoty, albo niektórych opłat lub wydatków. Może także polegać na zwolnieniu co do pewnej części roszczenia lub co do niektórych roszczeń dochodzonych łącznie. W przypadku zwolnienia częściowego, strona ma obowiązek uiścić opłaty oraz ponieść wydatki w takiej wysokości, jaka nie jest objęta zwolnieniem przyznanym przez sąd. Warto jednak dodać, iż zwolnienie od kosztów sądowych (zarówno na mocy ustawy, jak i postanowienia sądu) nie zwalnia strony z obowiązku zwrotu kosztów procesu przeciwnikowi, np. w przypadku przegrania sprawy.

Jeżeli strona nie spełnia przesłanek uzasadniających żądanie zwolnienia, sąd wydaje postanowienie oddalające wniosek o zwolnienie. Na to postanowienie strona może wnieść zażalenie w terminie 7 dni od daty doręczenia postanowienia. W przypadku oddalenia przez sąd wniosku o zwolnienie, strona może ponownie domagać się zwolnienia, pod warunkiem jednak, że powoła nowe okoliczność uzasadniające zwolnienie.

Jeżeli okaże się, że okoliczności, na podstawie których przyznano zwolnienie, nie istniały lub przestały istnieć, sąd może cofnąć zwolnienie od kosztów. Jeżeli zwolnienie zostało natomiast przyznane na podstawie świadomego podania nieprawdziwych okoliczności, sąd skazuje stronę dodatkowo na grzywnę do wysokości 1.000,00 zł. W przypadku cofnięcia zwolnienia, strona ma obowiązek uiścić wszystkie należne opłaty i pokryć obciążające ją wydatki.

Zasady zwalniania od kosztów w postępowaniu cywilnym reguluje ustawa z dnia 28 lipca 2005 roku o kosztach sądowych w sprawach cywilnych (Dz.U.05.167.1398 z zm.). W art. 94 i nast., akt ten wymienia podmioty oraz sytuacje, w których zwolnienie przysługuje z mocy ustawy, bez potrzeby dokonywania dodatkowych czynności.

Power by DT Studio s.c.